Ba Ria Vung Tau

Dù được cảnh báo từ vài năm trước, nhưng tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn có chiều hướng gia tăng. Không chỉ ở khu vực thành thị, nơi được coi là dễ tiếp cận với kỹ thuật cao can thiệp vào việc lựa chọn giới tính, mà cả ở khu vực nông thôn, mất cân bằng giới tính khi sinh cũng đang vượt quá dấu hiệu cảnh báo nguy cơ.

Cuối năm 2012, tại cuộc họp báo phát động Tháng hành động Quốc gia về Dân số, ông Dương Quốc Trọng, Tổng cục Trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS – KHHGĐ) thuộc Bộ Y tế đã nêu vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh như là mối quan tâm hàng đầu hiện nay trong công tác DS – KHHGĐ. Tuy diễn ra muộn hơn so với các nước khác trên thế giới, nhưng tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam lại khá nhanh và diễn biến phức tạp. Tỷ số giới tính của cả nước năm 2012 là 112,3 bé trai/100 bé gái. Không chỉ gia tăng ở thành thị mà cả ở khu vực nông thôn tỷ lệ giới tính khi sinh cũng biến động mạnh. Tỷ lệ giới tính khi sinh tăng cao ngay ở lần sinh thứ nhất (111,9 bé trai/100 bé gái) và rất cao ở lần sinh cuối (119,7 bé trai/100 bé gái). Khu vực thành thị có biểu hiện lựa chọn giới tính khi sinh ngay ở lần sinh đầu, trong khi khu vực nông thôn xuất hiện nhiều ở lần sinh thứ 2 trở đi. Ông Dương Quốc Trọng nhấn mạnh, nếu không được ngăn chặn, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ để lại những hệ lụy xấu cho tương lai đất nước.

Cũng giống như nhiều địa phương khác của cả nước, Bà Rịa – Vũng Tàu đang phải đối mặt với tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ngày càng gia tăng ở cả khu vực thành thị và nông thôn. Theo thống kê của Chi cục DS – KHHGĐ tỉnh, đến cuối năm 2012, tỷ lệ giới tính khi sinh của Bà Rịa – Vũng Tàu ở mức 110 bé trai/100 bé gái. Tuy đây chưa phải là tỷ lệ quá cao so với nhiều tỉnh, thành khác trong cả nước nhưng lại gia tăng so với các năm trước và không có chiều hướng chững lại, dù tỉnh đã có nhiều giải pháp để tác động thông qua tuyên truyền. Nguyên nhân được lý giải là do ảnh hưởng của quan niệm coi trọng sinh con trai của người phương Đông, muốn có người nối dõi tông đường. Đây được coi là nguyên nhân chính gây nên tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh và cũng là nguyên nhân khó giải quyết nhất bởi đã ăn sâu vào tiềm thức của đa phần người Việt. Ngoài ra, do áp lực giảm sinh (mỗi gia đình chỉ có 1 đến 2 con), trong khi các cặp vợ chồng vẫn muốn có con trai để gánh vác những công việc nặng nhọc, là trụ cột kinh tế của gia đình nên dẫn đến chỗ họ lựa chọn giới tính của thai nhi. Bà Rịa – Vũng Tàu còn có đặc thù là vùng biển và ven biển, cần có con trai để theo nghề biển khiến tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh càng gia tăng ở những khu vực này.

Đơn cử như ở huyện Đất Đỏ, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở ngưỡng rất cao, và gia tăng nhanh so với các năm trước. Nếu như năm 2008, tỷ lệ giới tính khi sinh tại huyện Đất Đỏ ở mức 97 bé trai/100 bé gái thì đến năm 2012 đã vượt mức 115 bé trai/100 bé gái. Các xã biển như Lộc An, Phước Hải ở mức 118 đến 121 bé trai/100 bé gái. Tại TP.Bà Rịa, tỷ lệ giới tính khi sinh cũng ở mức cao, vượt ngưỡng 115 bé trai/100 bé gái.

Việc lạm dụng những tiến bộ khoa học công nghệ để lựa chọn giới tính như chế độ ăn, uống trước khi có thai, chọn thời điểm rụng trứng để thụ thai, chọn phương pháp thụ tinh, siêu âm chẩn đoán giới tính thai nhi… đã làm tỷ lệ mất cân bằng giới tính ngày càng gia tăng. Trong khi đó, những chế tài, biện pháp như cấm chẩn đoán giới tính thai nhi, cấm phá thai vì giới tính, cấm tuyên truyền các biện pháp lựa chọn giới tính thai nhi… dù được ban hành nhưng chưa đem lại hiệu quả. Các giải pháp tuyên truyền, tác động nhằm thay đổi tâm lý của cộng đồng cũng chưa đủ mạnh để làm chuyển biến “truyền thống” thích con trai… khiến cho tình trạng mất cân bằng giới tính thai nhi đang dần vượt ngưỡng “nguy cơ”. Do đó, nếu không đẩy mạnh các biện pháp để ngăn chặn, tình trạng mất cân bằng giới tính thai nhi sẽ còn gia tăng và để lại nhiều hệ lụy cho xã hội.

Trước thực trạng này, Chi cục DS – KHHGĐ tỉnh cũng đã coi một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm 2013 là triển khai trên diện rộng về nội dung can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, đồng thời đặt ra chỉ tiêu tỷ số giới tính khi sinh của toàn tỉnh ở mức 111 nam/100 nữ.

Bài, ảnh: MINH THƯ